OLTP ve OLAP Nedir?

İşletmelerde biriken muazzam veri miktarı işletmenin geleceğine yön vermek için bu verilerin anlamlı ve analize uygun işlenmesini zorunlu kılıyor. Bu nedenden dolayı günümüz işletmelerinin veri kaynaklarında biriken data iki katmanlı bir yapıda data warehousing (veri ambarlama) için kullanılabiliyor. İşte OLAP ve OLTP kavramları bu katmanları anlatan iki terimin kısaltması olarak veri ambarlama ile uğraşanların karşısına […]

Yazan - Fatih Anıl

Ekim 31, 2019
"
OLAP ile OLTP nin farkı.

İşletmelerde biriken muazzam veri miktarı işletmenin geleceğine yön vermek için bu verilerin anlamlı ve analize uygun işlenmesini zorunlu kılıyor. Bu nedenden dolayı günümüz işletmelerinin veri kaynaklarında biriken data iki katmanlı bir yapıda data warehousing (veri ambarlama) için kullanılabiliyor.

İşte OLAP ve OLTP kavramları bu katmanları anlatan iki terimin kısaltması olarak veri ambarlama ile uğraşanların karşısına çokca çıkıyor. OLTP hareketli (transactional) verileri kaydeden, OLAP ise analitik (analytic) verileri saklayan veri saklama sistemlerini ifade ediyor.

OLTP (online transactional processing) büyük miktarda kısa çevrimiçi (online) veri işlemleri için özelleştirilmiş sistemlerdir (INSERT, UPDATE, DELETE). OLTP. sistemleri ana noktası çoklu erişime sahip fiziksel ortamlarda veri bütünlüğünü koruyarak saniye başına çok sayıda işleme ve tanımlama gerçekleştirmeleridir. OLTP veritabanlarında detaylı ve anlık veriler tutulurlar, bu veriler genelde 3NF modeli normalleştirmeleriyle saklanırlar. (Database Normalization)

OLAP (online analytical processing) ise OLTP’ye göre düşük sayıda işlem sayısı söz konusudur. Sorgular (queries) karmaşıktır ve veriler toplanmış veya özetlenmiş yapıdadır. OLAP sistemlerinde verimlilik ölçütü sorgulara tepki verme süresidir. OLAP uygulamalarında veri madenciliği tekniklerinin hakimdir. OLAP veritabanlarında birleştirilmiş, özetlenmiş, toplanmış geçmişten biriktirilmiş (historical data) verilerin çok boyutlu (multi-dimensional) şemalarda ki bu çoğunlukla yıldız şeması (star schema) ve türevleriyle saklandığı ambarlarıdır.

Aşağıdaki tablo aralarındaki farkı anlamaya biraz daha yardımcı olabilir.

OLTPOLAP
Veri kaynağıOperasyonel yani orijinal veri kaynağıdır.Birleştirilmiş (consolidation) OLTP verileridir.
Verinin Amacıİşletmenin temel görevlerini yürütmekPlanlama, problem çözme ve karar almaya yardımcı olmak.
Veri neyi gösterirDevam eden işlerin anlık görüntüsünüİşletme aktivitelerinin çok boyutlu ve farklı açılardan görüntüsünü
Girdi ve GüncellemelerKısa ve hızlı kayıt girdileri ile son kullanıcının başlattığı güncellemeler Periyodik ve uzun soluklu toplu işlemlerle veriler güncellenir
Sorgularİlişkisel ve standat az kayıt döndüren basit sorgularÖzetlenmiş ve toplanmış verilerden karmaşık sorgular
İşleme hızıÇok hızlıVerinin büyüklüğüne bağlı olmakla birlikte sorgunun karmaşıklığı ve işlem sayısı sonucun uzun zaman almasına neden olur.
Alan GereksinimiGeçmişe dayalı veriler arşivleniyorsa az alan gerektirirBirleştirmelerin ve özetlemelerin yapısına bağlı ve geçmişe dayalı verilerden dolayı OLTP den daha çok alan gerektirir
Veritabanı TasarımıNonmal tasarımÇoklu tablolardan oluşturulan yıldı veya kar tanesi şemaları
Yedekleme ve KurtarmaYedekleme çok önemli, veri kaybı para ve yasal sorumluluk gerektirebilir.Düzenli yedeklemeler yapmak yerine OLTP verilerinden tekrar yüklenir çoğunlukla

Kendim anlamaya çalışırken türkçeleştirdiğim yazının orijinali kaynak bağlantısındadır.

Kaynak: https://www.datawarehouse4u.info/OLTP-vs-OLAP.html

4 Comments

  1. İsim Vermek İstemiyorum

    Bi bok anlamadım, karmaşık ve kötü yazılmış, zaten bilen biri okuğunda anlar, onun da amacı yok.

    Reply
    • Zehra

      Ben sana katılmıyorum. Git başka kaynaktan oku. Saygısızlık yapmayın emeğe.

      Reply
    • Root Admin

      Aslında haklısınız, çok temiz ve düzgün yazmadığımı kabul ediyorum. Amacım daha çok İngilizce bir kaynağı Türkçe faydanıza sunmaktı. Gözden geçirip daha anlaşılır yeniden ele almadığım için böyle kaldı. Nezaketsizliğinden dolayı sahip çıkan hanımefendiye de çok teşekkür ederim.

      Reply
      • Xel

        Bence gayet güzel açıklamışsınız.

        Reply

Submit a Comment

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir